TEMİZ SU TESİSATI TASARIM İLKELERİ

Temiz su tesisatı, kullanılacak suyun hijyenliği ve ısısı istenilen değerlerde ulaştırılması adına tesisatın uygun dizaynda şekillendirilmesi ve uygun parçalar doğru yerde kullanılması gereken hassas ayarlara sahip bir sıhhi tesisat koludur. Tesisat hesap, projelendirme, uygulama ve test aşamalarında dikkat edilmesi gereken hususlara özen gösterilmeli ve uygun bir dizaynda gerçekleştirilmelidir. Bu yazıda uyulması gereken temiz su tesisatı tasarım ilkelerinden maddeler halinde açıklamalar yapılacaktır.

1.Bütün kolon, branşman ve cihaz bağlantı hatlarına vana konulmalıdır; bütün kolonlar boşaltma vanaları ile donanmalıdır. Bazı önemli bölgelerde ana dağıtım hattına tesisatı bölmeye yarayan bölüm vanaları konulmalıdır. Hastanelerde, uygun olduğunda ana boru hatları döngüsel (loopeed) biçimde tasarlanmalı ve bölümlendirme vanaları ile donanmalıdır. Gelecekte vana yapılacak tüm noktalara vana yerleştirilmelidir.

2.Isıtılmamış alanlardan geçen donma tehlikesinin bulunduğu yerlerde borularda yalıtım uygulanmalıdır. Yapının dış duvarlar boyunca giden boruların, mahalden ısı alabilmesini sağlayan bir yerleşim seçilmelidir.

3.Su tesisatında gereçlerin çalışması için gerekli basınçlar konusunda iyi bir araştırma yapılmalıdır.

4.Sistem herhangi bir apareye 4,5-5,5 bar statik basıncı aşmayacak şekilde dizayn edilmelidir. Daha düşük değerlerdeki  basınç sınırlamaları için yerel sınırlamalar ve yönetmelikler incelenmeli ve iş sahibinin önerileri dikkate alınmalıdır. Bunu sağlamak için basınç düşürücüler kombinasyonu uygulanabilir.

5.Su tesisatında maksimum izin verilebilir hız 2,5 m/s ‘dir. Bunun istisnaları şunlardır:

1. Sert su tamamen yumuşatıldığında bakır ve pirinç borulardaki hız 1,5 m/s olmalıdır.
2. Pompa emiş hattındaki hız 1.5 m/s olmalıdır.

 

6.Bütün sıcak su ve soğutulmuş su tesisatı yalıtılmalıdır.

7.Her gerece ayrılan branşmanın üzerinde 0,30 m yüksekliğinde ve branşmanın tam çapında hava yastığı oluşturulmalıdır. Selenoid vanalarla kontrol edilen branşmanlarda mekanik şok absorbeler kullanılmalıdır.

 

8. Hava yapma olasılığı olan bütün sirkülasyonlu sıcak su tesisatlarının yüksek noktalarına otomatik hava atıcılar yerleştirilmelidir. Ana besleme hatlarının gereçleri döşemenin üzerinden beslemesi durumunda hava atıcıları gerekli değildir.

9.Boruların genleşme ve büzülmeleri için uygun olanaklar sağlanmalıdır.

1. Boru sisteminin yerleştirme planında genleşme ve büzülme dikkate alınmalıdır.
2. Bundan en fazla etkilenen boru tesisatı sıcak gidiş ve dönüş borularıdır.
3. Yatay boru tesisatı genellikle çok sayıda dirsek ve dönüşler içerdiğinden ve yapıya bağlantılı olmadığından, sıcaklık değişimleri herhangi bir olumsuz gerilme yaratmaksızın söndürülür.
4. Bazen iki uçta döşemeye dalan ve döşeme boyunca uzun düz bir hat halinde giden borularda araya bir genleşme ya da dirsek koymak yararlı olacaktır.
5. Genleşme elemanlarının büyüklüğü şunlara bağlıdır:

– Boru Malzeme

– Sabit noktalar arası uzaklık

– Olası sıcaklık farkı

 

10.Bütün şamandralı vanalar arızaya karşı emniyetli türden olmalıdır. Çok küçük vanaların dışındaki tüm şamandralı vanaların dıştan pilot kontrolü olmalıdır. Tankta türbülans veya boru tesisatında su-çekici olasılığı varsa bu vanalarda hız kontrolü de düşünülmelidir. Valflerin çalışması için tesisatta valf girişinde en az 0,35 Bar basınç olmalıdır.

 

11.Bir ara tankı besleyen şamandralı valf girişinin yüksek su basınçlarına maruz kalması halinde bu vana karşı basınçlı ve kombine şamandralı cinsten olmalıdır.

 

12.Bütün şamandıralı valfleri ve şamandralı anahtarları, şamandrayı türbülans ve dalgalanma hareketinden korumak için perdeleme borularıyla donatınız.

 

Kaynak: Isısan Sıhhi Tesisat Kitabı syf: 78-81